قلعه سنگان رشتخوار از جمله قلاع تاریخی است که برای مقاومت در برابر حملات ترکمن‌ها، افغان‌ها و ازبکان ساخته شده است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) - منطقه خراسان، در روستای سنگان واقع در 22 کیلومتری غرب رشتخوار براحتی می‌توان دیوارهای مرتفع قلعه‌ای قدیمی را در میان خانه‌های مردم دید.
روستای سنگان بالا خواف در سایه‌سار رشته کوه بزمای قرار دارد. رودخانه سالار که از جلگه زاوه می‌گذرد، با عبور از تنگه گرگ اراضی سنگان را مشروب می‌سازد و از طریق همین تنگه است که جلگه زاوه با رشتخوار با راهی مالرو در کمترین فاصله به هم پیوند می خورند.
قلعه سنگان برغم قدمتی که به گفته اهالی محلی به بیش از 700 سال می‌رسد همچنان پابرجاست به طوریکه هنوز دروازه‌ها و باروها و بعضی از برج‌های آن سالمند.
قلعه سنگان به لحاظ ساختار دارای پیچیده‌ترین تشکیلات در میان قلعه‌های رشتخوار است به طوریکه می‌توان قلعه را به شکل 3 قلعه مجزا و تودر تو دانست که شامل انبارها و اصطبل‌ها برای نگهداری علوفه و غلات بوده، ارگ حکومتی که اقامتگاه سردار و خان محلی بوده و قلعه رعیتی که با دیوار بلندی از ارگ حکومتی جدا می‌گردیده است می‌باشد.
ارتفاع باروهای قلعه بالغ بر 12 متر بوده است و دورتادور قلعه را خندقی عریض همچون کمربندی در برمی‌گرفته است.
هم اکنون در داخل قعله خانه‌های بسیاری از اهالی روستا وجود دارد خانه‌هایی که بعضاً در کنار حصار قدیمی و ناامن قلعه ساخته شده و هر آن احتمال دراد برسر ساکنان قلعه فرود آید.
جعفرزاده یکی ازساکنان سنگان به خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) - منطقه خراسان، گفت: میراث فرهنگی ما را اسیر کرده است از یک سو اجازه ساخت خانه‌هایمان را نمی‌دهند از سوی دیگر خودش هم برای بازسازی قلعه اقدام نمی‌کند.
وی با نشان دادن سقف خانه‌ای که فروریخته بود گفتک این خرابی‌ها احتیاج به بازسازی دارد و برای مردم ساکن محل بسیار خطرناک است.
وی از کشته شدن یک پسر بچه 10 ساله در حال بازی در میان قلعه بر اثر آوار شدن قسمتی از دیوار قلعه درچند سال گذشته خبر داد و گفت: درصورت تکرار این گونه وقایع مسوول خون مردم چه کسی است؟
سید حسین سلطانی عضو شورای اسلامی روستای سنگان نیز درباره وضعیت فعلی قلعه سنگان گفت: این قلعه به رغم قدمت طولانی همچنان پابرجاست و در صورت بازسازی می‌تواند ایمن هم باشد.
وی با بیان اینکه در درو تادور قلعه و حتی درون آن خانه‌های مسکونی مردم روستا واقع شده است خواستار توجه جدی میراث فرهنگی به این اثر تاریخی شد.
سلطانی با تاکید بر اینکه مردم روستا برای این میراث تاریخی ارج قایلند از مسوولین خواست این احترام مردم را ارج نهند و برای بازسازی سنگان اقدام کنند.
حوض انبار قلعه سنگان با قدمت 500 ساله هنوز هم دارای آب سرد و گوارایی است که در حاشیه کویر عطض هر عابری را فرو می‌نشاند.
حمام قدیمی و مسجد سنگان نیز از آثار ارزشمند این روستاست که با ستون‌های قطور خود هنوز هم سقف آجرکاری شده را برفراز سر مردم حفظ می‌کند.
این مسجد هم اکنون هم از سوی مردم روستا استفاده می‌شود.
